"ਬੀਬੀਪੁਰ: ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਵੇਗੀ"-- ਡਾ. ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਸੌਰਭ
ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਬੀਬੀਪੁਰ ਪਿੰਡ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਈਸੀਐਸਈ ਬੋਰਡ ਨੇ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਮਾਜਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। 'ਬੇਟੀ ਕੇ ਨਾਮ ਨੇਮ ਪਲੇਟ', 'ਲਾਡੋ ਸਰੋਵਰ', ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਵਰਗੇ ਯਤਨਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਪਿੰਡ ਬਣਾਇਆ। ਸਾਬਕਾ ਸਰਪੰਚ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਡਾਂਗੜਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਇਹ ਪਿੰਡ ਸੋਚ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਬੀਬੀਪੁਰ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੇਂਡੂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਅਤੇ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਡਾ. ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਸੌਰਭ
,
ਕਦੇ ਇੱਕ ਆਮ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ - ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਬੀਬੀਪੁਰ ਪਿੰਡ ਹੁਣ ਨਕਸ਼ੇ 'ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਬਿੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਹੁਣ ਬੀਬੀਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਇਹ ਵਿਲੱਖਣ ਕਹਾਣੀ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ICSE ਬੋਰਡ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਪੇਂਡੂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਹੈ - ਜੇਕਰ ਸੋਚ ਬਦਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਤਬਦੀਲੀ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ: ਬੀਜ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬੋਹੜ ਦਾ ਰੁੱਖ
ਬੀਬੀਪੁਰ ਪਿੰਡ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਜੀਂਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਉਹੀ ਰਾਜ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲਿੰਗ ਅਸੰਤੁਲਨ, ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਭੇਦਭਾਵ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਬੀਬੀਪੁਰ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਉੱਭਰਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ।
2010 ਵਿੱਚ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸਰਪੰਚ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਡਾਂਗੜਾ ਨੇ ਇੱਕ ਪਹਿਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਹੋਵੇ ਜਿੱਥੇ ਧੀਆਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਵੇ।
ਨੇਮਪਲੇਟ 'ਤੇ 'ਲਾਡੋ' ਦਾ ਨਾਮ
ਬੀਬੀਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਤੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਪਹਿਲ ਸੀ - "ਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਨਾਮ ਪਲੇਟਾਂ"। ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਬਹੁਤ ਸਰਲ ਸੀ, ਪਰ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਤੱਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਮਰਦ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਬੀਬੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ।
ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਦਲਿਆ, ਸਗੋਂ ਸੋਚ ਵੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦਾ ਮਾਣ ਸਮਝਣ ਵੱਲ ਪਹਿਲਾ ਦਲੇਰਾਨਾ ਕਦਮ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਪਲੇਟਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਚੇਤਨਾ ਜਾਗ ਪਈ।
ਲਾਡੋ ਸਰੋਵਰ: ਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਰੋਤ
ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 'ਲਾਡੋ ਸਰੋਵਰ' ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਯਤਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਜੀਵਨਦਾਤਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਮਾਂ, 'ਧੀ' ਵਿਚਕਾਰ ਅਟੁੱਟ ਬੰਧਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ।
ਲਾਡੋ ਸਰੋਵਰ ਨੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਵੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ
ਬੀਬੀਪੁਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਉਦੋਂ ਮੰਨੀ ਗਈ ਜਦੋਂ ਇਸਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਟਾਇਲਟ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਭਾਵਨਾ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਮਾਣ ਸੀ, ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਨਹੀਂ। ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਮਿਲਿਆ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ, ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਮਿਲੀ।
'ਜਦੋਂ ਸੋਚ ਬਦਲਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ'
ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਡਾਂਗੜਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਇੱਕ ਨਾਅਰਾ ਦਿੱਤਾ - "ਸੋਚ ਬਦਲੀ ਤੋਂ ਗਾਉਂ ਬਦਲਾ"। ਇਹ ਨਾਅਰਾ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਹ ਹਰ ਬੀਬੀਪੁਰ ਵਾਸੀ ਦੇ ਦਿਲ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ। ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਬਦਲ ਗਈ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲਿਆ, ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਮਿਲਿਆ, ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਦਲਣ ਲੱਗੀ।
ਮਹਿਲਾ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਗ੍ਰਾਮ ਸਭਾਵਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਔਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਅਸਲੀ ਰੂਪ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੱਧੀ ਆਬਾਦੀ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੀ ਸੀ। ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਮਨਾਹੀ, ਦਾਜ, ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬਹਿਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹੱਲ ਲੱਭੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ
ਬੀਬੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਇਸ ਲਹਿਰ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮੀਡੀਆ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਲਿਆ। ਇਸ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਕਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲੇ। ਕਈ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਖੋਜ ਪੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੁਣ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ: ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸਥਾਨ
ਅੱਜ, ਜਦੋਂ ICSE ਬੋਰਡ ਨੇ ਬੀਬੀਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਹ ਜਾਣ ਲੈਣਗੇ ਕਿ ਬਦਲਾਅ ਲਈ ਵੱਡੇ ਭਾਸ਼ਣ ਜਾਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹਨ - ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪਾਠ ਸਿਖਾਏਗਾ ਬਲਕਿ "ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ" ਦੇ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਾਏਗਾ।
ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਵਾਪਸੀ
ਬੀਬੀਪੁਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਏਗੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸਿਰਫ਼ ਸੜਕਾਂ ਜਾਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਗੋਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਠ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ, ਨਾਗਰਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜੇਗਾ। ਅਤੇ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਅੰਤਮ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ - ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ।
ਕੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਕੀ ਲੋਕ ਸਿੱਖਣਗੇ?
ਬੀਬੀਪੁਰ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਿੰਡ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਤੇ ਕੰਨਿਆ ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਕਿਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਚ ਅਜੇ ਵੀ ਆਮ ਹੈ, ਕਿਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਬੀਬੀਪੁਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ - ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਹ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ?
ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਨੂੰ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਤੋਂ ਪਰੇ ਲੈ ਕੇ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬੀਬੀਪੁਰ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਹੈ।
ਬੀਬੀਪੁਰ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਅਸਲ ਕੁੰਜੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਅਗਵਾਈ ਹੈ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਇਨਕਲਾਬ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸੋਚ ਦੀ ਤਿੱਖਾਪਨ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਪਿੰਡ ਛੋਟਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜੇਕਰ ਉਸਦੀ ਸੋਚ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇ।
ਅੱਜ, ਜਦੋਂ ਬੀਬੀਪੁਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਬਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜਦੀ ਹੈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੰਗਿਆੜੀ ਜਗਾ ਦੇਵੇ, ਜੋ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ।
ਬੀਬੀਪੁਰ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਲਹਿਰ, ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਸਕੂਲ ਹੈ - ਜਿੱਥੋਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਮਿਲੇਗੀ।
,
-ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਸੌਰਭ
ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਵਿਦਵਾਨ,
ਕਵੀ, ਸੁਤੰਤਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਲਮਨਵੀਸ,
ਉੱਬਾ ਭਵਨ, ਆਰੀਆਨਗਰ, ਹਿਸਾਰ (ਹਰਿਆਣਾ)-127045
(ਮੋਬਾਇਲ) 7015375570 (ਗੱਲਬਾਤ + ਵਟਸਐਪ)
-
ਡਾ. ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਸੌਰਭ, writer
saurabhpari333@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.