ਕੀਮਤਾਂ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ- ਨਾ ਬਈ ਏਦਾਂ ਨੂੰ
ਫੂਡਸਟੱਫਸ, ਗਿਲਮੋਰਸ ’ਤੇ ਕਾਰਟਲ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼: ਕਾਮਰਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ’ਤੇ ਐਕਸ਼ਨ
-ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ-
ਔਕਲੈਂਡ 15 ਜੁਲਾਈ 2025-ਵੱਡੇ ਥੋਕ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਕਿੱਦਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉਤੇ ਆਪਣਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਰੱਖਦੇ ਹਨ? ਸਬੰਧੀ ਇਕ ਖਬਰ ਅੱਜ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਉਚੇ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਹੈ। ਪ੍ਰਚੂਨ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਤਾਂ ਭਲੀ ਭਾਂਤੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਵੀ ਹਨ ਪਰ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਮੱਛੀ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਉਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜਾਲ ਵੀ ਵੱਡਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਕਾਮਰਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਗਰੌਸਰੀ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਫੂਡਸਟੱਫਸ ਨੌਰਥ ਆਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਗਿਲਮੋਰਸ ’ਤੇ ਕਾਰਟਲ (ਜਾਂ ਉਤਪਾਦਕ ਸੰਗਠਨ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਜਾਂ ਗੁਪਤ ਬਿਜ਼ਨਸ ਗਠਜੋੜ) ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਤਹਿਤ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ’ਤੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇੱਕ ਸਪਲਾਇਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਗਾਹਕ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਪਲਾਇਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ (ਫੂਡਸਟੱਫਸ ਅਤੇ ਗਿਲਮੋਰਸ) ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਗਿਆ।
ਕਾਮਰਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਕਾਮਰਸ ਐਕਟ ਅਤੇ ਗਰੌਸਰੀ ਇੰਡਸਟਰੀ ਕੰਪੀਟੀਸ਼ਨ ਐਕਟ ਦੀ ਕਥਿਤ ਉਲੰਘਣਾ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਿਵਲ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾਇਰ ਕਰੇਗਾ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜੋ ਫੂਡਸਟੱਫਸ ਨੌਰਥ ਆਈਲੈਂਡ (6SN9) ਅਤੇ ਗਿਲਮੋਰਸ ਨੇ ਇੱਕ ਅਣਦੱਸੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗਰੌਸਰੀ ਸਪਲਾਇਰ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਹ ਸਮਝੌਤੇ ਇੱਕ ਅਣਦੱਸੇ ਹਾਸਪਿਟੈਲਿਟੀ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਫੂਡਸਟੱਫਸ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਕ’ਨ ਸੇਵ, ਨਿਊ ਵਰਲਡ ਅਤੇ ਫੋਰ ਸਕੁੇਅਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸਪਲਾਇਰ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਫੂਡਸਟੱਫਸ ਨੌਰਥ ਆਈਲੈਂਡ/ਗਿਲਮੋਰਸ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਫੂਡਸਟੱਫਸ ਨੌਰਥ ਆਈਲੈਂਡ/ਗਿਲਮੋਰਸ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸਪਲਾਇਰ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਨੇ ਸਿੱਧੇ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਲਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਪਲਾਇਰ ਨੂੰ ਉਸ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮੁੜ-ਰੂਟ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ।”
ਕਾਮਰਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਜੌਹਨ ਸਮਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਮਿਸ਼ਨ “ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਅਸੀਂ ਕਾਰਟੈਲ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਕਾਰਟੈਲ ਵਿਵਹਾਰ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਜਾਂ ਘਟੀਆ ਗੁਣਵੱਤਾ ਰਾਹੀਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿਰਪੱਖ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।”’’
ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਸਪਲਾਇਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਸਪਲਾਈ ਚੈਨਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਫੂਡਸਟੱਫਸ ਨੌਰਥ ਆਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਗਿਲਮੋਰਸ ਨਾਲ ਹੋਏ ਸਮਝੌਤੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਉਚਿਤ ਹੋਵੇ, ਅਦਾਲਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਝਿਜਕਾਂਗੇ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਮਿਸ਼ਨ ਗਰੌਸਰੀ ਇੰਡਸਟਰੀ ਕੰਪੀਟੀਸ਼ਨ ਐਕਟ (7931) ਦੇ ਤਹਿਤ 6SN9 ਅਤੇ ਗਿਲਮੋਰਸ ਵਿਰੁੱਧ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾਇਰ ਕਰੇਗਾ। “ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ 6SN9 ਅਤੇ ਗਿਲਮੋਰਸ ਨੇ ਸਵਾਲ ਵਿੱਚ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਗਰੌਸਰੀ ਵੇਚਣ ਦੀ ਸਪਲਾਇਰ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਈ, ਅਤੇ ਸਪਲਾਇਰ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਆਏ।”