ਸਾਵਧਾਨ: ਰਹੱਸਮਈ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਆਮਦ ! ਫਲ ਖਾਣ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦੇ ਛੂਹਣ ਨਾਲ ਵੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ !
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 26 ਜੂਨ 2025 - ਚੀਨ ਦੇ ਯੂਨਾਨ ਸੂਬੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ, ਚਮਗਿੱਦੜਾਂ ਦੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ 20 ਅਜਿਹੇ ਵਾਇਰਸ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਣਜਾਣ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਵਾਇਰਸ, ਨਿਪਾਹ ਅਤੇ ਹੇਂਦਰਾ, ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸੋਜ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਪਿਸ਼ਾਬ ਰਾਹੀਂ ਲਾਗ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ?
ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਚਮਗਿੱਦੜਾਂ ਦੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਭਾਵ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਰਾਹੀਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਪਿਸ਼ਾਬ ਫਲਾਂ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮਨੁੱਖਾਂ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚਮਗਿੱਦੜ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਪਰਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਖੋਜ 2017 ਤੋਂ 2021 ਤੱਕ ਚੱਲੀ, 142 ਚਮਗਿੱਦੜਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਇਹ ਖੋਜ ਯੂਨਾਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਂਡੇਮਿਕ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਦੁਆਰਾ 2017 ਅਤੇ 2021 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਯੂਨਾਨ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ 10 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ 142 ਚਮਗਿੱਦੜਾਂ ਤੋਂ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਅਤੇ 22 ਵਾਇਰਸਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 20 ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇ ਗਏ ਸਨ।
ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦੋ ਹੋਰ ਨਵੀਆਂ ਖੋਜਾਂ
ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਵਾਇਰਸ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਦੋ ਹੋਰ ਨਵੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ:
ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰੋਟੋਜੋਆਨ ਪਰਜੀਵੀ: ਕਲੋਸੀਏਲਾ ਯੂਨਾਨੇਨਸਿਸ
ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ: ਫਲੇਵੋਬੈਕਟੀਰੀਅਮ ਯੂਨਾਨੇਨਸਿਸ
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਕੀ ਦੁਬਾਰਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ?
ਇਸ ਵੇਲੇ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਵਾਇਰੋਲੋਜਿਸਟਾਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਚਮਗਿੱਦੜ ਦਾ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵੀ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਅਣਦੇਖਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਸਲਾਹ: ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ, ਪਰ ਘਬਰਾਓ ਨਾ
ਕੋਵਿਡ-19 ਵਰਗੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੁਣ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਾਲਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਹਨ:
ਚਮਗਿੱਦੜਾਂ ਦੇ ਅੰਗਾਂ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੁਰਦਿਆਂ) ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਸਥਾਨਕ ਸਿਹਤ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ
ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ ਅਤੇ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖੋ
ਉਬਲਿਆ ਹੋਇਆ ਪਾਣੀ ਪੀਓ
ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ