ਬੁਢਾਪੇ ਤੱਕ ਰਹਿਣਾ ਹੈ 'Super Healthy'? ਅਪਣਾਓ 16 'ਗੋਲਡਨ' ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਇਹ ਫਾਰਮੂਲਾ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 7 ਨਵੰਬਰ, 2025 : ਵਧਦੀ ਉਮਰ (ageing) ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕਈ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸੇ ਸਭ ਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਆਸਾਨ ਨਿਯਮ ਦੱਸਣ ਜਾਂ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਸਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਬੁਢਾਪੇ ਤੱਕ ਖੁਦ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ (healthy) ਅਤੇ ਫਿੱਟ (fit) ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਚੱਲੋ ਹੁਣ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਇੱਕ ਕਰ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ-
ਰਸੋਈ ਘਰ ਦੇ 3 'ਦੁਸ਼ਮਣ' ਅਤੇ 3 'ਦੋਸਤ'
ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਰਾਹ ਸਿੱਧਾ ਤੁਹਾਡੀ ਰਸੋਈ 'ਚੋਂ ਹੋ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
1. ਚਿੱਟੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਖਾਣੇ 'ਚ ਚਿੱਟੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ (white foods) ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਚਿੱਟੀ ਖੰਡ, ਚਿੱਟਾ ਨਮਕ, ਚਿੱਟੇ ਚਾਵਲ ਅਤੇ ਚਿੱਟਾ ਆਟਾ (ਮੈਦਾ) ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਕੈਲੋਰੀ (calories) ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ (fiber) ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੋਟਾਪਾ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ (constipation) ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
2. 'ਰੰਗੀਨ' ਖਾਣਾ ਖਾਓ: ਖਾਣੇ 'ਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਵਿਟਾਮਿਨ (vitamins), ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ (minerals) ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
3. ਤੇਲ ਬਦਲੋ: ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਰਿਫਾਇੰਡ ਆਇਲ (Refined Oil) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਹ ਕਈ ਕੈਮੀਕਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ (chemical processes) ਰਾਹੀਂ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ ਗਾਂ ਦਾ ਦੇਸੀ ਘਿਓ (Ghee), ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ, ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਤੇਲ ਜਾਂ ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। (ਸੇਂਧਾ ਨਮਕ ਯਾਨੀ 'Pink Himalayan Salt' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ 'ਚ ਰੱਖਦੀ ਹੈ)।
ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਸਹੀ 'ਸਮਾਂ' ਅਤੇ 'ਤਰੀਕਾ'
1. ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ (Dinner): ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਭਾਰੀ (heavy) ਖਾਣਾ ਨਾ ਖਾਓ। ਆਯੁਰਵੇਦ (Ayurveda) ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਤ ਨੂੰ ਦਹੀਂ, ਰਾਜਮਾਹ ਅਤੇ ਚਾਵਲ ਖਾਣ ਨਾਲ ਪੇਟ 'ਚ ਗੈਸ, ਐਸੀਡਿਟੀ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
2. ਸਲਾਦ: ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਟੋਰਾ ਭਰ ਕੇ ਸਲਾਦ (Salad) ਜ਼ਰੂਰ ਖਾਓ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ (ਸਲਾਦ ਨੂੰ ਰਾਤ 'ਚ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਚੋ)।
3. ਚਾਹ/ਕੌਫੀ: ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦਿਆਂ ਹੀ ਖਾਲੀ ਪੇਟ (empty stomach) ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਕਦੇ ਨਾ ਪੀਓ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੇਟ 'ਚ ਐਸਿਡ (acid) ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਮਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪੀਣੀ ਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਲਕਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰੋ।
ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੇ 4 'ਸੁਨਹਿਰੀ' ਨਿਯਮ
ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦਾ ਗਲਤ ਤਰੀਕਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਾਇਦੇ ਦੀ ਥਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
1. ਕਿਵੇਂ ਪੀਓ: ਪਾਣੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੈਠ ਕੇ ਅਤੇ ਘੁੱਟ-ਘੁੱਟ (sip by sip) ਕਰਕੇ ਪੀਓ। ਇੱਕੋ ਸਾਹ 'ਚ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਭੁੱਲ ਨਾ ਕਰੋ।
2. ਕਦੋਂ ਪੀਓ: ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਤੁਰੰਤ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਸਿਸਟਮ (digestion system) ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਟ ਫੁੱਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
3. ਕਿੰਨਾ ਪੀਓ: ਦਿਨ 'ਚ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੀਓ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੇਟ ਦੀ ਹਰ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪਥਰੀ (kidney stones) ਤੋਂ ਬਚਾਵੇਗਾ।
4. ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਪੀਓ: ਕਦੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਠੰਢਾ (ice cold) ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਓ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਲਕਾ ਕੋਸਾ ਜਾਂ ਆਮ ਤਾਪਮਾਨ (room temperature) ਵਾਲਾ (ਘੜੇ ਦਾ) ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
10,000 ਕਦਮ ਅਤੇ 'ਜਾਦੂਈ' ਸਵੇਰ
1. 10,000 ਕਦਮ: ਰੋਜ਼ਾਨਾ 10,000 ਕਦਮ (steps) ਚੱਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਟੀਚਾ (target) ਮਿੱਥੋ। ਜੇਕਰ यह ਵੱਧ ਲੱਗੇ, ਤਾਂ 5000 ਤੋਂ 7000 ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰੋ।
2. ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ (Dinner) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਰ: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ (Dinner) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 500 ਕਦਮ ਜ਼ਰੂਰ ਚੱਲੋ। ਇਹ ਗੈਸ ਅਤੇ ਐਸੀਡਿਟੀ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਭਾਰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਚੰਗੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।
3. ਸਵੇਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ: ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਇੱਕ ਗਿਲਾਸ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੀਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦਿਆਂ ਹੀ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਠੰਢੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਮਾਰੋ, ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ 2 ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਹਨ ਜ਼ਰੂਰੀ
1. ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇੱਕ ਗਿਲਾਸ ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ (lemon water) ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਓ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਡੀਟੌਕਸ (detox) ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ Vitamin C ਤੁਹਾਡੀ Immunity (ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸਮਰੱਥਾ) ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
2. ਇੱਕ ਸੇਬ ਰੋਜ਼: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇੱਕ ਸੇਬ (Apple) ਦਾ ਸੇਵਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ। यह ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਬਜ਼ (constipation) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ (cholesterol) ਤੱਕ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।