ਮਨ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇਣਾ: ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਅਨੰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਤੱਕ 

ਵਿਜੈ ਗਰਗ

ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਖ਼ਤਰੇ 'ਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਅਣਡਿੱਠਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਸਾਡੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ। ਇੱਕ ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਅੰਗਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਿੱਧੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਘਿਣਾਉਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਸੁਪਰਫੂਡ ਦੇ ਸੇਵਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮੀ ਫਲ ਅਤੇ ਸਲਾਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ 30 ਤੋਂ 45 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇੱਕ ਆਮ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਜੋ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਜਾਂ ਮਿੱਠਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਰੀਰ ਦੁਆਰਾ ਲਗਭਗ 6 ਤੋਂ 7 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੀਨ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 72 ਘੰਟੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਮਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਵਾਦਾਰ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਅਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਜਾਂ ਅਲਕੋਹਲ ਨਾਲ ਭਰੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।

ਇਹ ਮਾਨਸਿਕ ਪਦਾਰਥ ਮਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੋਚਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਧੁੰਦਲਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਇੱਕ ਰਹੱਸ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਮੂਲ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ? ਮਨ ਲਗਾਤਾਰ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਆਰਾਮ ਕਮਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕੂੜਾ ਸੁੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਲਈ ਕੁਝ ਲਾਭਦਾਇਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਚੇਤਨਾ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਜਾਂ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਜਾਂ ਉਸਦੀ ਧਿਆਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਜਾਂ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਜ਼ਿੱਦੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿੱਦੀ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਕਰਸ਼ਣ ਦਾ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹਨ।

ਆਕਰਸ਼ਣ ਦਾ ਨਿਯਮ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਖੁਸ਼ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰੇਗਾ।

ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਲਾਤੀਨੀ ਸ਼ਬਦ "persona" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੋਮਨ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣਾ ਮੇਕਅਪ ਬਦਲਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮਾਸਕ। ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਡੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ, ਪੌਲਾ ਕੋਸਟਾ ਅਤੇ ਰਾਬਰਟ ਮੈਕਰੇ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪੰਜ-ਕਾਰਕ ਮਾਡਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

a) ਅਨੁਭਵ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ-ਜੋ ਲੋਕ ਇਸ ਕਾਰਕ ਵਿੱਚ ਉੱਚਾ ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਕਲਪਨਾਸ਼ੀਲ, ਉਤਸੁਕ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਅ) ਬਾਹਰੀ ਵਿਹਾਰ - ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਸ਼ਰਮੀਲੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਮੁਖੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ, ਜ਼ੋਰਦਾਰ, ਮਿਲਣਸਾਰ ਅਤੇ ਮੌਜ-ਮਸਤੀ ਪਸੰਦ ਹਨ।

c) ਸਹਿਮਤੀ - ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਨਾ ਲੋਕ। ਇਸ ਗੁਣ ਦੇ ਉਲਟ ਲੋਕ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

d) ਤੰਤੂ-ਵਿਰੋਧੀਵਾਦ-ਇਹ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸਥਿਰ, ਚਿੜਚਿੜੇ ਅਤੇ ਅਤਿ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਗੁਣ ਦੇ ਉਲਟ ਲੋਕ ਕੇਂਦਰਿਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਯੋਜਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸ) ਸਾਰੇ ਔਖੇ ਕੰਮ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।

e) ਆਪਣੇ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਵਿੱਚ ਲਚਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮਨੋਰੋਗ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਵੋਗੇ।

f) ਸ਼ੌਕ ਵਿਕਸਤ ਕਰੋ, ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਬਾਰੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹੋ।

g) ਹਰ ਸਵੇਰ ਅਤੇ ਰਾਤ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ।

h) ਨਾਂਹ ਕਹਿਣਾ ਸਿੱਖੋ। ਨਾਲ ਹੀ, ਹਾਂ ਕਹਿਣਾ ਸਿੱਖੋ। ਇੱਕ ਆਕਸੀਮੋਰਨ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 'ਹਾਂ' ਵਾਲਾ ਮਨ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਚੁੱਕਣ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸਸ਼ਕਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

i) ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜੀਵਨ ਜੀਓ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣਾ ਸਿੱਖੋ।

ਇਸਦੇ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ:

ਲੰਬੀ ਸੈਰ ਕਰੋ, ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੋ, ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ (ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਿਸਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ) ਨੂੰ ਜੱਫੀ ਪਾਓ, ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਲਿਖੋ, ਆਪਣੇ ਸਾਹ ਅਤੇ ਹਰਕਤ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਓ, ਇੱਕ ਜਨੂੰਨ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰੋ, ਇੱਕ ਦਲੇਰ ਬਣੋ, ਆਪਣੇ ਆਰਾਮ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ, ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਕਸਰਤ ਕਰੋ, ਜਨੂੰਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ। ਸਾਰੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਸੀਂ ਸੂਰਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਸਕਦੇ। ਤਾਂ, ਕੋਈ ਕੀ ਕਰੇ? ਬਸ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੀ ਅਥਾਹ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਣ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖੋ। ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰੋ ਕਿ "ਅਹਮ ਬ੍ਰਹਮਾਸਮੀ - ਮੈਂ ਅਨੰਤ ਹਕੀਕਤ ਹਾਂ", ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬ੍ਰਿਹਦਰਣਯਕ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਥਾਹ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਵਰਤਣ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਚੈਨਲਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਧਿਆਨ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੁੱਪੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਕੁਝ ਹੋਰ ਲੋਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਟੈਨਿਸ ਖੇਡ ਕੇ ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਵਹਾ ਕੇ ਜਾਂ ਹੋਰ ਜਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਕੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਉਦੇਸ਼ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਜੀਣਾ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣਾ ਹੈ। ਧੰਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ, ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ ਅਤੇ ਭਰਪੂਰਤਾ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ। ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਨਿਰਣਾਇਕ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ, ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ।

ਵਿਜੈ ਗਰਗ ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਕਾਲਮਨਵੀਸ਼ ਉੱਘੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਗਲੀ ਕੌਰ ਚੰਦ ਐਮ.ਐਚ.ਆਰ. ਮਲੋਟ ਪੰਜਾਬ