Health Alert : ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਖਾਓ ਇਹ 3 ਚੀਜ਼ਾਂ, ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 15 ਅਕਤੂਬਰ, 2025: ਅਕਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਵੇਰ ਦਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਦਿਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੋਜਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਰਾਤ ਭਰ ਦੀ ਫਾਸਟਿੰਗ (fasting) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ (metabolism) ਨੂੰ ਕਿੱਕ-ਸਟਾਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਨਾਸ਼ਤੇ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥ, ਜੋ ਉਂਝ ਤਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਖਾਣ 'ਤੇ ਫਾਇਦੇ ਦੀ ਥਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਰਾਤ ਭਰ ਦੇ ਵਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਡਾ ਪੇਟ ਐਸਿਡ (acid) ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਰਤ (stomach lining) ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਐਸਿਡਿਟੀ (acidity), ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜਲਨ, ਸੋਜ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਬੇਅਰਾਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਉਣ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਡੇ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਮ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਉਹ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਬਾਰੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇਨ੍ਹਾਂ 3 ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕਰੋ ਪਰਹੇਜ਼
1. ਖੱਟੇ ਫਲ (Citrus Fruits) - ਜਿਵੇਂ ਸੰਤਰਾ, ਮੌਸੰਮੀ, ਨਿੰਬੂ: ਖੱਟੇ ਫਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ (Vitamin C) ਅਤੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟਸ (antioxidants) ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਖਾਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਲਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
1.1 ਕਿਉਂ ਹਨ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ: ਖੱਟੇ ਫਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਖਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਐਸਿਡ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਐਸਿਡਿਟੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਜਲਨ (heartburn), ਖੱਟੇ ਡਕਾਰ ਅਤੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਬੇਅਰਾਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਨਲੀ (esophagus) ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ।
1.2 ਕੀ ਕਰੀਏ: ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਨਾਸ਼ਤੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਦੁਪਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਨੈਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਾਓ।
2. ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਅਤੇ ਤਲਿਆ ਹੋਇਆ ਭੋਜਨ (Spicy and Fried Food): ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਨਾਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਪਰਾਂਠੇ ਜਾਂ ਕਚੌੜੀ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਆਦਤ ਤੁਹਾਡੇ ਪੇਟ ਲਈ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੈ।
2.1 ਕਿਉਂ ਹੈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ: ਮਸਾਲੇ ਅਤੇ ਤੇਲ ਪੇਟ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਪਰਤ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖਾਲੀ ਪੇਟ 'ਤੇ, ਇਹ ਜਲਨ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਮਰੋੜ, ਬਦਹਜ਼ਮੀ (indigestion) ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਐਸਿਡਿਟੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡਾ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਇੰਨੇ ਭਾਰੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪਚਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
2.2 ਕੀ ਕਰੀਏ: ਸਵੇਰ ਦੇ ਨਾਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਅਤੇ ਸੁਖਾਲਾ ਪਚਣ ਵਾਲਾ ਰੱਖੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਲੀਆ, ਪੋਹਾ, ਜਾਂ ਇਡਲੀ।
3. ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ (Tea and Coffee): ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਵੇਰ "ਬੈੱਡ-ਟੀ" ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਆਦਤ ਸਿਹਤ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਈਲੈਂਟ ਕਿਲਰ (silent killer) ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।
3.1 ਕਿਉਂ ਹੈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ: ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਫੀਨ (caffeine) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ਾਬੀ (acidic) ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਿਕ ਐਸਿਡ ਦਾ ਰਿਸਾਅ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਗੈਸ, ਸੋਜ (bloating) ਅਤੇ ਪੇਟ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
3.2 ਕੀ ਕਰੀਏ: ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪੀਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਪੀਓ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ-ਦੋ ਬਿਸਕੁਟ, ਕੁਝ ਭਿੱਜੇ ਹੋਏ ਬਦਾਮ ਜਾਂ ਇੱਕ ਕੇਲਾ ਖਾ ਲਵੋ।
ਸਿੱਟਾ (Conclusion)
ਸਵੇਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਭੋਜਨ ਸਾਡੇ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਦੀ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਤੈਅ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਕਰੋ। ਖਾਲੀ ਪੇਟ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਜਾਂ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਕੇ ਅਤੇ ਹਲਕੇ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣ ਕੇ, ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਸਗੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸੁਣੋ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਉਹੀ ਦਿਓ ਜੋ ਉਸਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।