₹2200 ਕਰੋੜ ਦਾ 'ਘੁਟਾਲਾ'! US ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ 'ਆਰਥਿਕ ਭਗੌੜੇ' Praveen Kapoor ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਡਿਪੋਰਟ, ਜਾਣੋ ਪੂਰਾ ਮਾਮਲਾ?
Babushahi Bureau
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ, 7 ਨਵੰਬਰ, 2025 : ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ (ED) ਨੂੰ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ (money laundering) ਦੇ ਇੱਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਕੰਪਨੀ SRS ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪ੍ਰਮੋਟਰ (promoter) ਅਤੇ ₹2200 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਪ੍ਰਵੀਨ ਕੁਮਾਰ ਕਪੂਰ (Praveen Kumar Kapoor) ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ (USA) ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਡਿਪੋਰਟ (deport) ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ED ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕਪੂਰ ਨੂੰ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਹੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
America ਨੇ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਹੀ ਵਾਪਸ ਮੋੜਿਆ
ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ Interpol ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ 'ਰੈੱਡ ਕਾਰਨਰ ਨੋਟਿਸ' (Red Corner Notice) ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੋਈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਪ੍ਰਵੀਨ ਕਪੂਰ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨੇਵਾਰਕ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਪੋਰਟ (Newark International Airport) 'ਤੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਦਾਖਲ (entry) ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸਦਾ B1/B2 ਵੀਜ਼ਾ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (New Delhi) ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ, ED (ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਜ਼ੋਨਲ ਆਫਿਸ) ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਲੁੱਕਆਊਟ ਸਰਕੂਲਰ (Lookout Circular) ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ।
ਕੀ ਹੈ ₹2200 ਕਰੋੜ ਦਾ 'SRS ਘੁਟਾਲਾ'?
1. 81 FIRs: ED ਨੇ SRS ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਜਾਂਚ ਫਰੀਦਾਬਾਦ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ CBI ਵੱਲੋਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ 81 FIRs ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ।
2. ਦੋਸ਼: ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ SRS ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵੀਨ ਕਪੂਰ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ (investors) ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਂ (banks) ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ₹2200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ (fraud) ਕੀਤੀ ਹੈ।
3. ਕੰਮ ਦਾ ਤਰੀਕਾ: ਕੰਪਨੀ ਨੇ "ਆਕਰਸ਼ਕ ਰਿਟਰਨ" (high returns) ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਕੇ ਫਰਜ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਯੋਜਨਾਵਾਂ (fake investment schemes) ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ੈੱਲ ਕੰਪਨੀਆਂ (shell companies) ਰਾਹੀਂ "ਵਾਸ਼" (laundered) ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੀ ਫਰਾਰ, 2 ਪ੍ਰਮੋਟਰ ਅਜੇ ਵੀ 'ਲਾਪਤਾ'
ਪ੍ਰਵੀਨ ਕਪੂਰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫਰਾਰ (absconding) ਸੀ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਚ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ED ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ₹2295.98 ਕਰੋੜ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਰਕ (provisionally attached) ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ PMLA ਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ 'ਭਗੌੜਾ ਅਪਰਾਧੀ' (Proclaimed Offender) ਵੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿੱਚ ਕਪੂਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੋ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੋਟਰ-ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਜਤਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਗਰਗ ਅਤੇ ਸੁਨੀਲ ਜਿੰਦਲ, ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਫਰਾਰ ਹਨ।
ED ਨੇ ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਖਿਲਾਫ 'ਭਗੌੜਾ ਆਰਥਿਕ ਅਪਰਾਧੀ ਐਕਟ' (FEOA) ਤਹਿਤ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 'ਭਗੌੜਾ ਆਰਥਿਕ ਅਪਰਾਧੀ' (Fugitive Economic Offender) ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।