ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਘਿਓ ਖਾਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ? ਜਾਣੋ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਰਾਏ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 13 ਨਵੰਬਰ 2025 : ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਘਿਓ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਮਾਨ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਰਸੋਈ ਦੀ ਥਾਲੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਉਪਚਾਰ, ਘਿਓ ਦਾ ਆਪਣਾ ਖਾਸ ਸਥਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ “ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਘਿਓ ਖਾਣ” ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇੱਕ ਚੱਮਚ ਘਿਓ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਡੀਟੌਕਸ (detox) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਬਿਹਤਰ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣੀਏ, ਕੀ ਸੱਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਦਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮਿੱਥ?
ਆਯੁਰਵੇਦ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ?
ਆਯੁਰਵੇਦ (Ayurveda) ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ੁੱਧ ਦੇਸੀ ਘਿਓ “ਸਤਵ ਗੁਣ” ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ‘ਓਜ’ ਯਾਨੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇੱਕ ਚੱਮਚ ਘਿਓ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ (ਟੌਕਸਿਨ) ਨੂੰ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਨ ਭਰ ਊਰਜਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਫਾਇਦਾ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ?
ਆਧੁਨਿਕ ਖੋਜਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਘਿਓ ਦਾ ਸੇਵਨ ਚੰਗੀ ਚਰਬੀ (Good Fats) ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ, ਜੋੜਾਂ ਦੀ ਲਚਕਤਾ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਨਮੀ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਹਿਰਾਂ (Experts) ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਚੱਮਚ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਿਓ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ (cholesterol) ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਿਸਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਅਤੇ ਕਿਸਨੂੰ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
1. ਫਾਇਦਾ: ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਬਜ਼, ਸੁੱਕੀ ਚਮੜੀ ਜਾਂ ਥਕਾਵਟ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਘਿਓ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
2. ਸਾਵਧਾਨੀ: ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ (fatty liver), ਮੋਟਾਪਾ ਜਾਂ ਹਾਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ (high cholesterol) ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਆਦਤ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਦੇਸੀ ਘਿਓ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਪੋਸ਼ਣ ਦੇਣ ਦਾ ਇੱਕ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਉਪਾਅ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਸਨੂੰ ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤਤਾ ਨਾਲ ਅਪਣਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।