14 ਜੂਨ: ਰਕਤ ਦਾਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂਅ
ਕਮਾਲ ਦੇ ਲੋਕ: ਸ੍ਰੀ ਜੇਮਜ਼ ਹੈਰੀਸਨ ਨੇ 1,173 ਵਾਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਜੋਸਫੀਨ ਮਿਚਲੁਕ ਨੇ 209 ਵਾਰ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕੀਤਾ
ਔਕਲੈਂਡ 12 ਜੂਨ 2025 (ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ)-ਵਿਸ਼ਵ ਰਕਤ ਦਾਤਾ ਦਿਵਸ 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖੂਨਦਾਨ-ਜੀਵਨ ਦਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਕਮਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਰਕਤ ਦਾਤਾ ਦਿਵਸ ਸਵੈ-ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਰਕਤ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੁਫ਼ਤ ਰਕਤ ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਜੀਵਨ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। 2025 ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਰਕਤ ਦਾਨ ਦਿਵਸ ਦਾ ਮਾਟੋ (ਉਦੇਸ਼) ‘ਰਕਤ ਦਿਓ, ਆਸ ਦਿਓ ਕਿ ਮਿਲ ਕੇ ਜੀਵਨ ਬਚਾਈਏ’ ਹੈ, ਜੋ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨਾਂ ਅਤੇ ਰਕਤ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਕਤ ਦਾਨ ਇੱਕ ਜੀਵਨ-ਬਚਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਹੈ, ਜੋ ਹਾਦਸਿਆਂ, ਲੂਕੋਮੀਆ, ਅਨੀਮੀਆ, ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਰਕਤ ਵਹਿ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੋਗੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਈ ਜੀਵਨ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਕਤ ਦਾਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1942 ਤੋਂ ਰਕਤ ਦਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਸਵੈ-ਇੱਛਾ ਰਕਤ ਦਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। 1949 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਇਆ। 1975 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਰਕਤ ਪ੍ਰਸਰਣ ਅਤੇ ਰੋਗ-ਪਛਾਣ ਸੰਸਥਾ ਨੇ 1 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰਕਤ ਦਾਨ ਦਿਵਸ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। 1998 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਵਿਕਰੀ ਰਕਤ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। 2002 ਵਿੱਚ ‘ਵਿਸ਼ਵ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਸ਼ੇਨ’ ਦੇ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਸੋ ਵਿਸ਼ਵ ਰਕਤ ਦਾਤਾ ਦਿਵਸ ਇੱਕ ਯਾਦ ਦਿਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਯਤਨ ਕਈ ਜਿੰਦਗੀ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ, ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਿਹਰਬਾਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਦੁਆਰਾ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੂਰੇ ਖੂਨ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਪਰਿਤੋਸ਼ ਬਾਗਾਈ ਦੇ ਨਾਮ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 20 ਫਰਵਰੀ, 2024 ਤੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 241 ਯੂਨਿਟ ਪੂਰੇ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੂਨ ਦਾਨੀ ਸ਼ਬੀਰ ਹੁਸੈਨ ਖਾਨ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ‘ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਬਲੱਡ ਮੈਨ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 41 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 174 ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੂਨਦਾਨ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਕਮਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਜੋ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ: ਜੋਸੇਫਾਈਨ ਮਿਚਾਲੁਕ ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਔਰਤ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਕੇ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਹ 22 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ 209 ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਓ-ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਗਿਨੀਜ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਦਰਜ ਹੈ। 80 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਉਹ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਾਰ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨਾ ਦਰਦਨਾਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹਰ ਵਾਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧੇਰੇ ਊਰਜਾਵਾਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੇ 1965 ਤੋਂ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ 209 ਯੂਨਿਟ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਹੋਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਖੂਨ ਦਾਨੀ ਜੇਮਜ਼ ਹੈਰੀਸਨ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਸੁਨਹਿਰੀ ਬਾਂਹ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 18 ਤੋਂ 81 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 1,173 ਵਾਰ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਵਾਲਾ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਰਐਚ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਦਾ ਖੂਨ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ, ਜਾਂ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਖੂਨਦਾਨ ਦੁਆਰਾ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਾਧਾਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਜੇਮਜ਼ ਹੈਰੀਸਨ ਸਿਰਫ਼ 14 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਕੇ ਉਸਦੀ ਜਾਨ ਬਚ ਗਈ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਦਾਨੀ ਬਣਨ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਤਾ ਸੀ, ਉਸਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਖੂਨ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਸਨ ਜੋ 2.4 ਮਿਲੀਅਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਕੰਮ ਆਏ। ਉਸਨੇ 60 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਲਗਭਗ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸਨੂੰ ਹੁਣ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਹੈਰੀਸਨ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਐਂਟੀ-ਡੀ ਨਾਮਕ ਟੀਕਾ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਰੀਸਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਖੂਨਦਾਨ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ 81 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।