Big Breaking : ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਾਬਕਾ PM Sheikh Hasina ਨੂੰ 'ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ'
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਢਾਕਾ, 17 ਨਵੰਬਰ, 2025 : ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (Bangladesh) ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ Sheikh Hasina ਨੂੰ ਅੱਜ (ਸੋਮਵਾਰ) ਢਾਕਾ ਸਥਿਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਪਰਾਧ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ICT) ਨੇ "ਮਾਨਵਤਾ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਪਰਾਧਾਂ" (crimes against humanity) ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਹਸੀਨਾ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਚੋਟੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜੁਲਾਈ-ਅਗਸਤ 2024 'ਚ ਹੋਏ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ।
ਭਾਰਤ 'ਚ ਹਨ Sheikh Hasina, 'ਫ਼ਰਾਰ' ਹਨ ਐਲਾਨੀਆਂ
78 ਸਾਲਾ Sheikh Hasina ਇਸ ਵੇਲੇ ਭਾਰਤ (India) 'ਚ ਹੈ। ਅਗਸਤ 2024 'ਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ-ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਡਿੱਗਣ 'ਤੇ ਉਹ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਭੱਜ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਇਹ ਪੂਰਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ 'ਚ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਭਗੌੜਾ' ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਾਬਕਾ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਵੀ 'ਦੋਸ਼ੀ'
ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ Sheikh Hasina ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ:
1. ਸਾਬਕਾ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ Asaduzzaman Khan Kamal
2. ਸਾਬਕਾ ਪੁਲਿਸ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ Chowdhury Abdullah Al-Mamun
ਸਾਬਕਾ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਕਮਾਲ (Kamal) ਵੀ ਭਾਰਤ 'ਚ ਹੀ ਮੰਨੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਸਾਬਕਾ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਮਾਮੂਨ (Mamun) ਇਕਲੌਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਹਨ ਜੋ ਹਿਰਾਸਤ 'ਚ ਹਨ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 'ਸਰਕਾਰੀ ਗਵਾਹ' ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
"ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ" - ਕੋਰਟ
ਜਸਟਿਸ ਗੁਲਾਮ ਮੁਰਤਜ਼ਾ (Justice Golam Murtaza) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਤਿੰਨ-ਮੈਂਬਰੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਜੁਲਾਈ-ਅਗਸਤ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ "ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।"
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਦੋਸ਼ੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ Sheikh Hasina ਨੇ ਉਕਸਾਉਣ, ਹੁਕਮ ਦੇਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਤੇ ਦੰਡਕਾਰੀ ਉਪਾਅ ਕਰਨ 'ਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਮਾਨਵਤਾ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।"
5 'ਗੰਭੀਰ' ਦੋਸ਼ਾਂ 'ਚ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ
Dhaka Tribune ਮੁਤਾਬਕ, 8,747 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਹਸੀਨਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਪੰਜ ਦੋਸ਼ਾਂ 'ਚ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਮੁੱਖ ਦੋਸ਼ ਸਨ:
1. ਢਾਕਾ 'ਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਤਲ: 14 ਜੁਲਾਈ 2024 ਨੂੰ Hasina ਦੇ ਭੜਕਾਊ ਭਾਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ 'ਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਹਮਲੇ (systematic attacks) ਕੀਤੇ।
2. ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਦਾ ਹੁਕਮ: ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ 'ਤੇ drones, helicopters ਅਤੇ ਘਾਤਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇਣਾ।
3. ਅਬੂ ਸਈਦ ਦਾ ਕਤਲ: 16 ਜੁਲਾਈ 2024 ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਾਰਕੁਨ ਅਬੂ ਸਈਦ ਦਾ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਕਤਲ।
4. ਸਬੂਤ ਮਿਟਾਉਣਾ: 5 ਅਗਸਤ 2024 ਨੂੰ ਅਸ਼ੁਲੀਆ 'ਚ 6 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰੀ ਗਈ ਅਤੇ ਸਬੂਤ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ 5 ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
5. ਚੰਖਾਰਪੁਲ 'ਚ ਕਤਲ: 5 ਅਗਸਤ 2024 ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਦੇ ਚੰਖਾਰਪੁਲ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਤਲ।
(ਮੁਕੱਦਮਾ ਪੱਖ (Prosecution) ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਚ 1,400 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।)
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 'ਬੰਦ', ਹਿੰਸਾ ਜਾਰੀ
ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ, Hasina ਦੀ ਪਾਰਟੀ Awami League ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ "ਮੁਕੰਮਲ ਬੰਦ" (full strike) ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਢਾਕਾ (Dhaka) ਸਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਚ ਛੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, Court ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਖ਼ਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।