World News : UK ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ 'ਚ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ' ਪੋਸਟਰਾਂ ਬਾਰੇ ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ
ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, 9 ਅਗਸਤ 2025: ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੇ ਚੈਰਿਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਸਲੋਹ ਨੂੰ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਸ਼ਬਦ ਵਾਲੇ ਬੋਰਡ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟਿਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ, ਜੋ ਕਿ 2019 ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਵਾਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ, ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਹੈ।
ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ
2019 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ 'ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ' ਦੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੈਰਿਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਨੂੰ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਵਾਲੇ ਬੈਨਰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਨੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਜਨੀਤਿਕ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਚੈਰਿਟੀ ਵਜੋਂ ਰਜਿਸਟਰਡ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।
ਨਵਾਂ ਫੈਸਲਾ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਆਧਾਰ
ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੈਰਿਸਟਰ ਰਾਹੀਂ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਗਰੁੱਪ (SHRG) ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਸਦੇਵ ਸਿੰਘ ਰਾਏ ਤੋਂ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੰਗੀ। ਰਾਏ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਸ਼ਬਦ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਹਨ:
ਧਾਰਮਿਕ ਅਰਥ: ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ, 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਦਾ ਅਰਥ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ 'ਸ਼ੁੱਧ ਜਾਂ ਸੰਪੂਰਨ' ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਜ਼ੁਲਮ, ਵਿਤਕਰਾ ਜਾਂ ਗਰੀਬੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ 'ਰਾਮ ਰਾਜ' ਜਾਂ 'ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਰਾਜ'।
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਰਥ: ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।
ਚੈਰਿਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਆਪਣੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ: ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਰਗੀ ਚੈਰਿਟੀ ਸੰਸਥਾ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਰਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਨਹੀਂ ਚਲਾ ਸਕਦੀ, ਪ੍ਰਚਾਰ ਜਾਂ ਫੰਡ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਦਾ ਮਤਲਬ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਚੈਰਿਟੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਕੀਲ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਸ਼ਬਦ ਇੱਕ 'ਬੈਨਰ' ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ 'ਬੋਰਡ' 'ਤੇ ਲੱਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਖਰਾ ਮਤਲਬ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਿੱਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।