Diwali 'ਤੇ Sugar ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਵੀ ਖਾ ਸਕਣਗੇ ਮਠਿਆਈ, ਬਸ ਅਪਣਾਓ ਇਹ 5 'Smart' ਤਰੀਕੇ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 20 ਅਕਤੂਬਰ, 2025: ਦਿਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ, ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੁਆਦੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਠਿਆਈਆਂ ਅਤੇ ਨਮਕੀਨ ਦੀ ਮਹਿਕ ਭਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੀ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਵੋ।
ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸ਼ੂਗਰ (Diabetes) ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਠਿਆਈਆਂ, ਤਲੇ-ਭੁੰਨੇ ਪਕਵਾਨ ਅਤੇ ਹਾਈ-ਕਾਰਬ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ (Blood Sugar) ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਖਤਰਨਾਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਥਕਾਵਟ, ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਆਨੰਦ ਨਹੀਂ ਲੈ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਮਨ ਮਾਰ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸਮਝਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਵੀ ਦਿਵਾਲੀ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਆਨੰਦ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸੁਆਦੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਦੂਰ ਰਹੋ, ਸਗੋਂ ਲੋੜ ਹੈ ਸਹੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਨ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਦਿਵਾਲੀ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ (Diet) ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੰਭਾਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਤਲਬ (Craving) ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦਿਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ
1. ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਤਲਬ ਨੂੰ ਇੰਝ ਕਰੋ ਸ਼ਾਂਤ:
1.1 ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣੋ: ਰਵਾਇਤੀ ਮਠਿਆਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਗੁਲਾਬ ਜਾਮੁਨ, ਰਸਗੁੱਲਾ ਅਤੇ ਬਰਫੀ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਣੀਆਂ ਸ਼ੂਗਰ-ਫ੍ਰੀ (sugar-free) ਮਠਿਆਈਆਂ ਖਾਓ। ਤੁਸੀਂ ਖਜੂਰ, ਅੰਜੀਰ ਜਾਂ ਗੁੜ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
1.2 ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਬਿਹਤਰ ਹਨ: ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ (Dry Fruits) ਜਿਵੇਂ ਬਦਾਮ, ਅਖਰੋਟ ਅਤੇ ਭੁੰਨੇ ਹੋਏ ਛੋਲਿਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਵੇਸਣ ਦੇ ਲੱਡੂ ਜਾਂ ਮੇਵਿਆਂ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵੀ ਬਿਹਤਰ ਵਿਕਲਪ ਹਨ।
1.3 ਮਾਤਰਾ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਕੰਟਰੋਲ (Portion Control): ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮਠਿਆਈ ਖਾ ਵੀ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਾਓ। ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 10-15 ਮਿੰਟ ਦੀ ਹਲਕੀ ਸੈਰ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ, ਇਸ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
2. ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ ਇਹ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ:
2.1 ਫਾਈਬਰ ਯੁਕਤ ਭੋਜਨ: ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ (Fibre) ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ, ਜਿਵੇਂ- ਸਲਾਦ, ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਖੀਰਾ ਅਤੇ рост ਕੀਤੇ ਅਨਾਜ। ਫਾਈਬਰ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
2.2 ਤਲੇ-ਭੁੰਨੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਪੂੜੀ, ਕਚੌਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਲੇ-ਭੁੰਨੇ ਸਨੈਕਸ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹਲਕੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਢੋਕਲਾ, ਇਡਲੀ ਜਾਂ ਰੋਸਟ ਕੀਤੇ ਸਨੈਕਸ ਖਾਓ।
2.3 ਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ: ਦਿਨ ਭਰ ਵਿੱਚ 8-10 ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੀਓ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਜਾਂ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਜੂਸ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਲੱਸੀ ਪੀਓ।
3. ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਨਾ ਛੱਡੋ:
3.1 ਦਵਾਈਆਂ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਲਓ: ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਇਨਸੁਲਿਨ ਲੈਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੋ।
3.2 ਐਕਟਿਵ ਰਹੋ: ਸਵੇਰ ਦੀ ਸੈਰ, ਯੋਗਾ ਜਾਂ ਹਲਕੀ-ਫੁਲਕੀ ਕਸਰਤ (exercise) ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ। ਦਿਨ ਭਰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
3.3 ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ: ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਰਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਸਕੋ।
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਦਿਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਵੀ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਮਾਰਟ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਆਨੰਦ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਸਕੋਗੇ, ਸਗੋਂ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰ ਸਕੋਗੇ।