Train 'ਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣ ਲਓ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਇਹ ਨਿਯਮ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ TTE ਵਸੂਲੇਗਾ ਭਾਰੀ ਜੁਰਮਾਨਾ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 16 ਅਕਤੂਬਰ, 2025: ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਅਤੇ ਛਠ ਦਾ ਮਹਾਪਰਵ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਟਰੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਮਾਰੋ-ਮਾਰੀ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਕਨਫਰਮ ਟਿਕਟ (confirmed ticket) ਨਾ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਲੋਕ ਮਜਬੂਰੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਾਰਨ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋਖਮ ਚੁੱਕ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗਲਤੀ ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਭਾਰੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਕਿਰਕਿਰਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਟਰੇਨ ਰਾਹੀਂ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ (Indian Railways) ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਫੜੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਜੁਰਮਾਨਾ?
ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜੁਰਮ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ:
1. ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਜੁਰਮਾਨਾ (Minimum Penalty): ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ₹250 ਦਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
2. ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕਿਰਾਇਆ: ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਟਰੇਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਟੇਸ਼ਨ (originating station) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤੁਹਾਡੀ ਮੰਜ਼ਿਲ (destination) ਤੱਕ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕਿਰਾਇਆ ਵੀ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਕਿਸੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਫੜੇ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਵੀ ਕਿਰਾਇਆ ਟਰੇਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹੀ ਗਿਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਾਫ਼ੀ ਮਹਿੰਗਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਸਫ਼ਰ? ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਟਿਕਟ ਹੈ ਹੱਲ
ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਿਕਟ ਲੈਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਅਜਿਹੀ ਹੰਗਾਮੀ ਸਥਿਤੀ (emergency situation) ਲਈ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਇੱਕ ਨਿਯਮ ਬਣਾਇਆ ਹੈ:
1. ਤੁਸੀਂ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਟਿਕਟ (platform ticket) ਲੈ ਕੇ ਟਰੇਨ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ।
2. ਟਰੇਨ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਦਿਆਂ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਟੀਟੀਈ (Travelling Ticket Examiner - TTE) ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਦੱਸ ਕੇ ਟਿਕਟ ਬਣਵਾਉਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ।
3. ਟੀਟੀਈ ਤੁਹਾਡੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੱਕ ਦੀ ਟਿਕਟ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੈਅ ਕਿਰਾਇਆ ਅਤੇ ਜੁਰਮਾਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਟਿਕਟ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਰਾਇਆ ਉਸੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਟਰੇਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ।
ਜੇਕਰ TTE ਵਸੂਲੇ ਵੱਧ ਪੈਸੇ, ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਕਰੋ ਸ਼ਿਕਾਇਤ
ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਸਾਰੇ ਰੂਟਾਂ ਲਈ ਕਿਰਾਇਆ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ TTE ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਤੈਅ ਕਿਰਾਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਮੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ TTE ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਵਸੂਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ:
1. ਰੇਲਵੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈਲਪਲਾਈਨ (Railway Security Helpline): ਤੁਸੀਂ ਤੁਰੰਤ ਰੇਲਵੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ 155210 'ਤੇ ਕਾਲ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੱਡੇ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਬੇਲੋੜੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਹੀ ਟਿਕਟ ਨਾਲ ਹੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸੁਖਾਲਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਓ।