LifeStyle : ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਮਜ਼ੋਰ? ਇਹ 3 Yoga Asanas ਵਧਾਉਣਗੇ ਦਿਮਾਗੀ ਤਾਕਤ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 23 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 : ਅੱਜ ਦੀ ਤੇਜ਼-ਰਫ਼ਤਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ (fast-paced life) ਵਿੱਚ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ (focus) ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ (students) ਹੋਣ, ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ (professionals) ਹੋਣ, ਜਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹੋਣ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ (strong memory) ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ (concentration) ਦੀ ਲੋੜ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਸਪਲੀਮੈਂਟਸ (supplements) 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਯੋਗਾਸਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਅਸਰਦਾਰ ਉਪਾਅ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੋਗ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ यह ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ (mental clarity) ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ (daily routine) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਫੋਕਸ (Focus) ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ 3 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਯੋਗਾਸਨ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਤਿੰਨ ਆਸਣ ਦਿਮਾਗ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹਨ:
1. ਪਦਮਾਸਨ (Lotus Pose): ਇਹ ਆਸਣ 'ਧਿਆਨ' (meditation) ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ (ability to concentrate) ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਤਣਾਅ (stress) ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ (anxiety) ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2. ਸਰਵਾਂਗਾਸਨ (Shoulder Stand): ਇਸ ਆਸਣ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਭਾਰ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਵੱਲ ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ (blood circulation) ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ। यह ਆਸਣ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯਾਦ ਸ਼ਕਤੀ (memory power) ਅਤੇ ਫੋਕਸ (focus) ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
3. ਵ੍ਰਿਕਸ਼ਾਸਨ (Tree Pose): ਇਹ 'ਬੈਲੇਂਸਿੰਗ' (balancing) ਆਸਣ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰਕ ਸੰਤੁਲਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ (mental stability) ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵ੍ਰਿਕਸ਼ਾਸਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨ ਸਥਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ (self-confidence) ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇਸ ਆਸਣ ਨਾਲ ਕਰਨ 'ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਬਣੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਨੋਟ : ਇਹ ਲੇਖ ਯੋਗ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਸਣ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੀ ਮੁਦਰਾ (correct posture) ਅਤੇ ਤਰੀਕਾ ਜਾਣਨ ਲਈ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਯੋਗ ਯੋਗ ਗੁਰੂ (certified yoga instructor) ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ।