'ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਾਹਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਅੰਦਰ...', ਜਾਣੋ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ Rajnath Singh ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੀ ਦਿੱਤਾ ਬਿਆਨ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 21 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 : ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ (Rajnath Singh) ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਿਸ ਸਮਾਰਕ (National Police Memorial) ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਹੀ ਸੈਨਾ (Army) ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ (Police) ਦੇ ਮੰਚ ਵੱਖਰੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਹੈ — ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ (National Security)।
ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਭਾਰਤ ‘ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ (Amrit Kaal)’ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 2047 ਤੱਕ ‘ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ (Developed India)’ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਚਾਲੇ ਸੰਤੁਲਨ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਅਹਿਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਆਵੇ ਜਾਂ ਅੰਦਰ ਲੁਕਿਆ ਹੋਵੇ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਇੱਕ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ — ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ।”
“ਪੁਲਿਸ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ ਨੈਤਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ”
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੈਤਿਕ ਫਰਜ਼ (Moral Responsibility) ਵੀ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅੱਜ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਅਨਿਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਲੋਕਤੰਤਰ (Democracy) ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੈ।”
ਨਕਸਲਵਾਦ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ, ਬਣੇਗਾ ਵਿਕਾਸ ਕੌਰੀਡੋਰ
ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਕਸਲਵਾਦ (Naxalism) ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।
1. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਿਸ, ਸੀਆਰਪੀਐਫ (CRPF), ਬੀਐਸਐਫ (BSF) ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਨਕਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ ਹੈ।
2. “ਜਿੱਥੇ ਕਦੇ ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਗੂੰਜਦੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਉੱਥੇ ਸੜਕਾਂ, ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ,” ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ।
ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਕਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ — ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀ ਅਣਥੱਕ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੀ ਰਣਨੀਤੀ (Coordinated Strategy) ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।
“ਸਮਾਜ ਨੇ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪਛਾਣਿਆ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ”
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸਮਾਜ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਓਨੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਰਾਹਿਆ ਜਿੰਨੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ (Narendra Modi) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ 2018 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਿਸ ਸਮਾਰਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋਈ, ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਬਲੀਦਾਨ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।
ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਹਥਿਆਰ (Modern Weapons) ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਸਹੂਲਤਾਂ (Improved Infrastructure) ਦੇਣ ਲਈ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਏਕੀਕਰਨ ਹੀ ਹੱਲ
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਸੰਸਾਧਨ ਸੀਮਤ ਹਨ। “ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਤਾਲਮੇਲ (Coordination) ਅਤੇ ਏਕੀਕਰਨ (Integration) ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ, ਤਦ ਹੀ ਭਾਰਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣੇਗਾ।”
ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸੰਬੋਧਨ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਬਲ, ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹੋਏ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਂਝੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।