ਬੱਚੇ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਮਾਪੇ ਵੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੇ ਆਦੀ ਹਨ।
ਵਿਜੈ ਗਰਗ
ਸਿਰਫ਼ ਬੱਚੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਾਪੇ ਵੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ 76 ਫੀਸਦੀ ਬੱਚੇ ਅਤੇ 84 ਫੀਸਦੀ ਮਾਪੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ 94 ਫੀਸਦੀ ਬੱਚੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ 'ਚ ਕਾਲਿੰਗ, ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਅਤੇ ਕੈਮਰਾ ਵਰਗੇ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਫੀਚਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ, ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਗੇਮਿੰਗ ਐਪਸ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਹੋਵੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, 75 ਫੀਸਦੀ ਮਾਪੇ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਚਿੰਤਤ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੀ ਲਤ ਕਾਰਨ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਾਰਥਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਮਾਪੇ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੀ ਆਦਤ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਕੰਪਨੀ ਵੀਵੋ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਮੀਡੀਆ ਰਿਸਰਚ ਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ-ਬੱਚੇ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਤੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ 'ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਵੀਵੋ ਸਵਿੱਚ 2024' ਸਰਵੇਖਣਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਔਸਤਨ ਮਾਪੇ ਦਿਨ ਵਿਚ ਪੰਜ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਐਪਸ 'ਤੇ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ 76 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ 71 ਫ਼ੀਸਦੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ। 64 ਫੀਸਦੀ ਬੱਚੇ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਦੀ ਹਨ। 60 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ ਐਪਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤਿੰਨਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੇ ਤਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ ਐਪਸ ਦੀ ਕਾਢ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ। ਵੀਵੋ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸਟ੍ਰੈਟਜੀ ਹੈੱਡ ਗੀਤਾਜ ਚੰਨਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਇੱਕ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਦੀ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਸਾਰਥਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਦੀ ਬੁਰੀ ਲਤ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ 16 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਐੱਲ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਕਾਲਮਨਿਸਟ ਸਟਰੀਟ ਕੌਰ ਚੰਦ ਐਮ.ਐਚ.ਆਰ ਮਲੋਟ ਪੰਜਾਬ।
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.