Babushahi Special ਚੋਣ ਡਿਊਟੀ ਕਟਾਉਣ ਲਈ ਦੁਖਣ ਲਾਏ ਮੁਲਾਜਮ ਨੂੰਹਾਂ ਨੇ ਸੱਸਾਂ ਦੇ ਗੋਡੇ ਤੇ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਢੇ
ਅਸ਼ੋਕ ਵਰਮਾ
ਬਠਿੰਡਾ, 9 ਦਸੰਬਰ 2025: ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਅਤੇ ਬਲਾਕ ਸੰਮਤੀ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਡਿਊਟੀ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਮੁਲਾਜਮ ਨੂੰ ਨੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਤਾਂ ਗੋਡਿਆਂ ਦੀ ਤਕਲੀਫ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਸਹੁਰਾ ਮੋਢਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਇਹੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜਮ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ‘ਸਰਬਣ ਪੁੱਤ’ ਬਣ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮਾਂ ਬਾਪ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਲਵੇ ਖਿੱਤੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਤੱਥ ਹਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੋਣ ਡਿਊਟੀ ਕਟਵਾਉਣ ਲਈ ਤਰਾਂ ਤਰਾਂ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਘੜਕੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਬੇਨਤੀ ਪੱਤਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਹਰ ਮੁਲਾਜਮ ਹੀ ਬਹਾਨੇਬਾਜ ਹੈ ਬਲਕਿ ਕਈ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਦੇ ਮਸਲੇ ਵਾਜਬ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀ ਕਟਵਾਉਣ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤਰਕ ਵੀ ਠੋਸ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਕਾਫੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਚ ਬਹਾਨੇ ਬਨਾਉਣਾ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
ਉਂਜ ਇਹ ਵੀ ਹਕੀਕਤ ਹੈ ਕਿ ਜਾਇਜ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਪੁਣਛਾਣ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਬੰਧਤ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਵੱਖ ਵੱਖ ਜਿਲਿ੍ਹਆਂ ’ਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀਆਂ ਤੋਂ ਛੋਟ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਬੇਨਤੀ ਪੱਤਰਾਂ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਇਹ ਨਿਵੇਕਲਾ ਪੱਖ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਨੇ ਚੋਣ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਤਰਾਂ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਚੋਣ ਡਿਊਟੀ ਕਟਵਾਈ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਚੋਣ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪੈਨੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਅਜਿਹੇ ਮੁਲਾਜਮ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ ਡਿਊਟੀ ਨਾਂ ਦੇਣ ਲਈ ਬਹਾਨੇ ਹੀ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਚੋਣ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਦਲੀਲਾਂ ਤੇ ਗੌਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਨਿਰਵਿਘਨ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਨ ’ਚ ਔਕੜਾਂ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਚੋਣ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੁਲਾਜਮ ਵੀ ਡਿਊਟੀ ਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੇ ਇੱਕ ਮੁਲਾਜਮ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀ ਕਟਵਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾ ਤੋਂ ਫੋਨ ਕਰਵਾਉਣਾ ਮਹਿੰਗਾ ਪੈ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਚੋਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਝਾੜ ਝੰਬ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇੱਕ ਜਿਲ੍ਹੇ ’ਚ ਤਾਂ ਸਮੱਸਿਆ ਆਉਣ ਤੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੂੰ ਸਖਤ ਰੁੱਖ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਡਿਊਟੀ ਕਟਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਡੀਸੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਪਿਆ ਉਹ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖਕੇ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਨਗੇ ਅਜਿਹੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਗੇਤੀ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਏ ਤਾਂਜੋ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਂ ਆਏ। ਜਲੰਧਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ’ਚ ਤਾਂ ਡਿਊਟੀ ਨੂੰ ਟਿੱਚ ਜਾਨਣ ਵਾਲੇ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਖਿਲਾਫ ਸਖਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇਣੇ ਪਏੇ ਹਨ ਜਦੋਂਕਿ ਇੱਕ ਜਿਲ੍ਹੇ ’ਚ ਜਦੋਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਮੈਡੀਕਲ ਬੋਰਡ ਬਨਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਤਾਂ ਮੁਲਾਜਮ ਨੌਂ ਬਰ ਨੌ ਹੋ ਗਏ।
ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਗਰਭਵਤੀ ਮਹਿਲਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹਿਲਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਚੋਣ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹਾਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਜਾਂ ਬੇਹੱਦ ਮਜਬੂਰੀ ਵਾਲੇ ਮੁਲਾਜਮ ਵੀ ਚੋਣ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਅੰਗਹੀਣ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਦਸਾ ਹੋ ਜਾਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ’ਚ ਵੀ ਚੋਣ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਿਨਾਂ ਮਤਲਬ ਦੀਆਂ ਅਰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦੀ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ’ਚ ਸੁੱਟਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕਈ ਥਾਈਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਰਜੀਆਂ ਜਿਆਦਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਬਿਰਧ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਕੱਟੀ ਜਾਵੇ।
ਕਈ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਕੁੱਝ ਨੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦੱਸੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਮੁਲਾਜਮ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਸ ਦੀ ਉਮਰ ਜਿਆਦਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਦਾ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕਾ ਨੇ ਤਰਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਹਨੇ੍ਹਰਾ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੋਣਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਦੀਆਂ ਸੂਚੀਆਂ ਰਿਟਰਨਿੰਗ ਅਫਸਰਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਨੇ ਡਿਊਟੀ ਕਟਵਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਨ ਦੱਸੇ ਹਨ ਪਰ ਯੋਗ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਚ ਹੀ ਰਾਹਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਮੁਕਤਸਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ’ਚ ਵੀ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਨੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਮੰਗੀ ਹੈ ।
ਬਹਾਨੇਬਾਜਾਂ ਨੂੰ ਕੋਰਾ ਜਵਾਬ
ਅਰਜੀਆਂ ਦੀ ਪੁਣਛਾਣ ਮਗਰੋਂ ਬਹਾਨੇਬਾਜ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਨੂੰ ਕੋਰਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਜਿਲਿ੍ਹਆਂ ’ਚ ਬਹਾਨੇ ਮਾਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਚੋਣ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਯੋਗ ਕੇਸ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਕੱਟੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂਕਿ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਚੋਣ ਅਮਲ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨਾ ਹੀ ਪੈਣਾ ਹੈ। ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਤਕੀ ਚੋਣ ਡਿਊਟੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਸਖਤ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।