'ਸਾਹਾਂ ਦਾ ਸੰਕਟ' ਮੁੜ ਪਰਤਿਆ! ਕੇਂਦਰ ਦਾ 'ਵੱਡਾ' ਐਕਸ਼ਨ, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ Advisory
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 12 ਨਵੰਬਰ, 2025 : ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ 'ਚ 'ਸਾਹਾਂ ਦਾ ਸੰਕਟ' ਮੁੜ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ (Central Government) ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਿਹਤ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ (health advisory) ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ (Union Health Ministry) ਨੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ "ਜਨ ਸਿਹਤ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀ" ਦੱਸਦਿਆਂ, ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ 33 ਪੰਨਿਆਂ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੁਕਮ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਹਰ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਤੁਰੰਤ "ਚੈਸਟ ਕਲੀਨਿਕ" (Chest Clinic) ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਬੱਚੇ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ 'High-Risk' 'ਤੇ
ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਸਕੱਤਰ ਪੁਣਯ ਸਲਿਲਾ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ (Punya Salila Srivastava) ਨੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ 'ਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਾਹ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਿਆਰੀ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਸ advisory 'ਚ ਬੱਚਿਆਂ (children), ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ (pregnant women) ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ (elderly) ਨੂੰ "ਉੱਚ ਜੋਖਮ" (high-risk) ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਚੈਸਟ ਕਲੀਨਿਕ (Chest Clinic) ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ 'ਡੇਲੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ'
ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਫਾਰਮੈਟ (format) ਵੀ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ 'Chest Clinics' ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉੱਥੋਂ ਦਿੱਲੀ (Delhi) ਭੇਜਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਹੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
GRAP ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜਾਂ 'ਤੇ 'ਸਖ਼ਤੀ' ਦੇ ਹੁਕਮ
ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ (class 5th) ਤੱਕ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਾਈ (online classes) ਕਰਵਾਉਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਨਿਰਮਾਣ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਧੂੜ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ, ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖਣਾ, ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿੱਟਾਂ ਅਤੇ ਮਾਸਕ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਪੱਤਰ 'ਚ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ (Task Force) ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਸਰਗਰਮ (activate) ਕਰਨ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ (Delhi-NCR) 'ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਲਾਗੂ GRAP (ਗ੍ਰੇਡਿਡ ਰਿਸਪਾਂਸ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ 'ਚ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕਰਵਾਉਣ।
ਕੀ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਕੀ ਨਾ ਕਰੀਏ (ਸਲਾਹ)
ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਆਮ ਜਨਤਾ ਲਈ ਵੀ 'ਕੀ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਕੀ ਨਾ ਕਰੀਏ' (Dos and Don'ts) ਦੀ ਸੂਚੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
1. ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਣ, ਦੌੜਨ (running) ਜਾਂ ਕਸਰਤ (exercise) ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
2. ਨਾਲ ਹੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਿਆਂ 'ਤੇ ਬਾਹਰੀ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ (windows) ਨਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।